Tại sao giá trị của loại đá màu xanh ngọc bích này còn cao hơn cả vàng
- Lam Lieu
- 20 thg 12, 2024
- 6 phút đọc
Đã cập nhật: 31 thg 1
Khi Trung Quốc trở nên giàu có hơn, nhu cầu về ngọc bích ở đất nước này cũng tăng cao. Nhưng trong khi phân khúc cao cấp mang vẻ hào nhoáng, với giá trị của ngọc bích được đẩy lên rất cao, ngành công nghiệp ngọc bích lại ẩn chứa một mặt tối đầy nhức nhối.
Trong thời nhà Hán, những quý tộc giàu có nhất Trung Quốc đôi khi được chôn cất trong những “bộ giáp ngọc” được tạo nên từ hàng trăm viên ngọc bích nhỏ ghép lại với nhau, đôi khi được liên kết bằng sợi vàng. Đây là biểu tượng xa hoa của địa vị xã hội. Nhưng nó cũng ngụ ý rằng ngọc bích có khả năng bảo vệ cơ thể khỏi sự phân hủy.
Ngọc bích thường tượng trưng cho sức khỏe và trường thọ đối với người Trung Quốc.
Trong nhiều thế kỷ, nền văn hóa Trung Quốc đã có một sự kết nối mật thiết với loại đá xanh mịn này. Theo Kent Wong, giám đốc điều hành của hãng trang sức cao cấp Chow Tai Fook tại Hong Kong: “Ngọc bích thường tượng trưng cho sức khỏe và trường thọ đối với người Trung Quốc”.
Ngày nay, “bộ giáp ngọc bích” không còn phổ biến nữa, nhưng nhu cầu về loại đá này ở Trung Quốc lại tăng mạnh khi đất nước ngày càng giàu có. Theo báo cáo của Credit Suisse, hiện có 109 triệu người thuộc tầng lớp trung lưu tại Trung Quốc với tổng tài sản tài chính và bất động sản trị giá 7,3 nghìn tỷ USD. Hơn hai triệu người Trung Quốc hiện là triệu phú.
Nhu cầu về ngọc bích gần như hoàn toàn được thúc đẩy bởi thị trường Trung Quốc. Ở phân khúc cao cấp, ngọc bích có thể có giá trị lớn hơn cả vàng.
Với những con số như vậy, không có gì ngạc nhiên khi ngày càng có nhiều người Trung Quốc mua các sản phẩm xa xỉ như ngọc bích, loại đá đã tăng trưởng hai con số trong những năm gần đây, theo Wong. Nhu cầu về ngọc bích gần như hoàn toàn được thúc đẩy bởi thị trường Trung Quốc. Ở phân khúc cao cấp, ngọc bích có thể có giá trị lớn hơn cả vàng.
Thực tế, ngọc bích có giá trị đến mức khiến cả tội phạm ở nửa vòng trái đất cũng chú ý. Gần đây, một băng đảng tại Anh đã bị kết án tù vì đánh cắp các hiện vật bằng ngọc bích từ các viện bảo tàng và nhà đấu giá. Các hiện vật này được ước tính có giá trị lên đến 79 triệu USD trên thị trường đấu giá Trung Quốc. Và chỉ vì sơ sẩy bị bắt, chúng đã không bao giờ chạm được đến thị trường này.
Vì sao ngọc bích lại giá trị như vậy?
Ngọc bích thực ra là một thuật ngữ chung để chỉ hai loại vật chất hóa học khác nhau nhưng có vẻ ngoài tương tự. Jadeite, xuất xứ duy nhất từ Myanmar, được coi là quý giá hơn trong hầu hết các trường hợp. Tuy nhiên, nephrite, thường có nguồn gốc từ miền tây Trung Quốc, đã được sử dụng từ lâu trước khi jadeite trở nên phổ biến.
Những món đồ cổ bằng nephrite của Trung Quốc đôi khi đạt mức giá ngất ngưởng tại các cuộc đấu giá. Nhà đấu giá Bonhams tại Hong Kong gần đây đã bán một bộ sưu tập các món đồ ngọc bích cổ trị giá 23 triệu USD, có niên đại từ thời kỳ đồ đá mới. Đây là một con số lớn, nhưng những người mua không phải là nhà đầu tư.
“Theo kinh nghiệm của tôi, không ai xem ngọc bích cổ Trung Quốc như một phương tiện đầu tư. Đây là một lĩnh vực rất chuyên biệt, mang tính học thuật cao và chỉ dành cho một nhóm nhỏ người sưu tầm,” Colin Sheaf, trưởng bộ phận nghệ thuật châu Á tại Bonhams, cho biết.
Nhà đầu tư thường tìm kiếm những món có sức hút rộng rãi hơn. Điều này thường đồng nghĩa với trang sức từ jadeite. Các món trang sức theo phong cách art deco đặc biệt được ưa chuộng. Vào tháng 10 năm ngoái, Sotheby’s tại Hong Kong đã bán một chiếc trâm cài art deco bằng jadeite của Cartier với giá 930.000 USD.
Phó chủ tịch Sotheby’s châu Á, ông Quek Chin Yeow, cho rằng có thể kiếm lời ở phân khúc cao cấp của thị trường, nhưng chỉ khi bạn biết chọn đúng món hàng. “Giống như tất cả các cơ hội đầu tư khác, bạn phải chọn đúng sản phẩm,” ông nói.
Làm thế nào để chọn đúng sản phẩm ngọc bích?
Việc chọn lựa một món ngọc bích đáng giá có thể khá khó khăn, bởi mỗi món ngọc bích đều khác nhau và việc định giá trị của chúng là một nghệ thuật hơn là một khoa học. Có những phòng thí nghiệm có thể xác định thành phần hóa học của đá, xem nó có bị xử lý hóa học hay là hàng giả hay không. Nhưng không có một “chỉ số ngọc bích” nào cung cấp giá theo đơn vị như vàng.
Việc định giá trị của mỗi món ngọc bích là một nghệ thuật hơn là một môn khoa học.
Màu sắc thường là yếu tố đầu tiên mà người mua xem xét. Ngọc bích gần như đồng nghĩa với màu xanh lá cây, và những tông màu xanh lục bảo sáng vẫn được ưa chuộng nhất. Tuy nhiên, ngọc bích còn có nhiều sắc thái khác, từ xanh lam, tím đến trắng “băng giá”, loại gần đây đã tăng giá đáng kể. Người mua cũng xem xét kích thước, hình dáng, độ trong suốt, kết cấu và kỹ thuật chế tác. Theo Wong, một chiếc vòng ngọc bích thiên nhiên thường là khoản đầu tư tốt vì nó chỉ có thể được làm từ nguyên liệu chất lượng cao.
Như mọi thứ khác, chất lượng càng cao, giá trị càng lớn.
Với ngọc bích, các kỷ lục bán đấu giá thường là chỉ báo tốt nhất về giá trị. Món ngọc bích đắt nhất từng được bán là chiếc vòng cổ Hutton-Mdivani, từng thuộc sở hữu của nữ thừa kế Barbara Hutton. Chiếc vòng được làm từ 27 viên jadeite xanh lục bảo sáng, có kích thước đều tăm tắp, với móc khóa nạm kim cương và ruby. Nó được bán với giá 27,4 triệu USD tại một cuộc đấu giá năm 2014, gấp hơn sáu lần giá mà nó được bán cách đây 20 năm.
Những rủi ro
Nhưng nếu phân khúc cao cấp có vẻ hào nhoáng, ngành công nghiệp ngọc bích lại ẩn chứa một mặt tối, với giá trị được ước tính lên đến 8 tỷ USD.
Ngành công nghiệp này ẩn chứa một mặt tối, với giá trị ước tính lên đến 8 tỷ USD.
Ông Quek chỉ ra rằng một số món ngọc bích quý giá nhất có niên đại hàng thập kỷ hoặc thậm chí hàng thế kỷ, nên việc truy tìm nguồn gốc là gần như không thể.
Và giống như bất kỳ khoản đầu tư nào khác, luôn có khả năng điều kiện thị trường thay đổi. Mặc dù ngọc bích được yêu thích trên toàn thế giới, thị trường này vẫn phụ thuộc rất nhiều vào sự tăng trưởng của Trung Quốc.
Nhưng nền kinh tế Trung Quốc không còn tăng trưởng nhanh như trước đây. Hiện tại, Trung Quốc đang chứng kiến mức tăng trưởng chậm nhất trong 25 năm qua. Tuy nhiên, nếu đạt mục tiêu tăng trưởng 6,5-7% của chính phủ, điều đó vẫn đồng nghĩa với một lượng lớn tài sản được bổ sung vào nền kinh tế mỗi năm.
Ngoài ra, còn có những lo ngại khác. Nhiều mặt hàng xa xỉ gần đây đã chịu ảnh hưởng nặng nề, một phần do chiến dịch chống tham nhũng của chính phủ Trung Quốc, nguyên nhân khiến doanh thu sòng bạc Macau giảm, thị trường rượu vang cao cấp chững lại, nhu cầu chó ngao Tây Tạng suy giảm, và thậm chí cả ngọc bích cũng bị ảnh hưởng.
Wong tin rằng không có chính sách nào của chính phủ có thể làm suy yếu tình yêu đối với ngọc bích đã tồn tại từ thời kỳ đồ đá mới. Ông tin rằng khi Trung Quốc trở nên giàu có hơn và nhu cầu về ngọc bích tăng lên, giá trị của ngọc bích sẽ chỉ tiếp tục tăng.
Theo Tim McDonald - bbc.com
